پتانسیل‌‌‌‌سنجی توسعۀ کاربری زنبورداری با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌‌ مراتبی مطالعۀ موردی: مراتع تمین، شهرستان میرجاوه

Authors

  • حسین پیری صحراگرد استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
  • سهیلا نوری استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل- ایران
  • مرضیه گرگی دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی مرتعداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
Abstract:

شناسایی مناسب‌ترین مناطق برای توسعه کاربری زنبورداری در مراتع یکی از ملزومات جلوگیری از تخریب مرتع است. در پژوهش حاضر پتانسیل مراتع تمین شهرستان میرجاوه جهت توسعه کاربری زنبورداری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور با تلفیق معیارهای پوشش گیاهی، عوامل محیطی و دسترسی به منابع آب، مدل شایستگی زنبورداری تعیین و شایستگی مناطق مختلف جهت استفاده زنبورداری مشخص شد. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک و با استقرار 3 ترانسکت 300 متری انجام شد. پس از تعیین وزن معیارهای مؤثر در هر مدل از طریق مقایسه زوجی، شایستگی تیپ‌های گیاهی مرتع بررسی و اولویت آنها جهت استفاده زنبورداری مشخص شد. بر اساس نتایج، ارزش معیار پوشش گیاهی (62/0) بیشتر از معیارهای عوامل محیطی (37/0) و دسترسی به منابع آب (014/0) تعیین شد. مقایسه کلی مجموعه معیارهای مؤثر نیز نشان داد که تیپ‌های گیاهی Artemisia sieberi - Asteragalus eriastylus و Astragalus eriastylus - Cousinia stocksi به-ترتیب بیشترین (وزن نهایی 34/0) و کمترین شایستگی (وزن نهایی 055/0) را دارند. به‌طور کلی، از مجموع 5572 هکتار اراضی مرتعی منطقه مورد مطالعه، 9/1820 هکتار (معادل 68/32 درصد) در طبقه شایستگی بدون محدودیت (S1)، 2630 هکتار (معادل 2/47 درصد) در طبقه شایستگی با محدودیت اندک (S2)، 05/770 هکتار (معادل 82/13 درصد) در طبقه شایستگی با محدودیت زیاد (S3) و 351 هکتار (معادل3/6 درصد) در طبقه غیرشایسته (N) برای توسعه کاربری زنبورداری قرار گرفت. نتایج گویای آن است که به‌دلیل تنوع گونه‌های گرده‌زا و شهدزا و محدودیت کم در عوامل مؤثر دیگر، بخش قابل توجهی از مراتع ییلاقی تمین (حدود 80درصد) از استعداد بالایی جهت توسعه کاربری زنبورداری برخوردار است. از این رو، برنامه‌ریزی جهت توسعه این کاربری در این مراتع ضروری است و می‌تواند علاوه بر فراهم آوردن فرصت‌های شغلی جدید و بهبود وضعیت معیشت بهره‌برداران، منجر به استفاده پایدار از این مراتع شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کاربرد روش منطق فازی جهت بررسی پتانسیل زنبورداری در مراتع تمین-شهرستان میرجاوه

ارزیابی پتانسیل مراتع برای توسعه استفاده چندمنظوره و استفاده صحیح از توانمندی‌های این منابع یک چالش جدی برای مدیریت مراتع است. در این راستا این پژوهش با هدف ارزیابی شایستگی مراتع به‌منظور توسعه کاربری زنبورداری با استفاده از روش منطق فازی در محیط نرم افزار Arc GIS در مراتع تمین در شمال تفتان انجام شد. بدین‌منظور نمونه‌برداری از پوشش گیاهی در تیپ‌های گیاهی منطقه به روش تصادفی-سیستماتیک با استقرا...

full text

تعیین اولویت مکان‌های مناسب زنبورداری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

ارزیابی اراضی مرتعی به­معنی شناسایی و ارزیابی تولید بالفعل و بالقوه به­منظور بهره­برداری بهینه از این منبع با ارزش طبیعی می­باشد. در این تحقیق، اولویت مناطق مناسب زنبورداری در مراتع نیمه­استپی قره‌آقاچ سمیرم به­منظور بهره­برداری پایدار از این مراتع مورد توجه قرار گرفت. مدل شایستگی زنبورداری از تلفیق سه معیار پوشش گیاهی، عوامل محیطی و دسترسی به منابع آب با استفاده از روش پیشنهادی فائو (1991) و س...

full text

پهنه‌بندی خطر سیلاب شهری با استفاده از GIS و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (مطالعۀ موردی: تهران)

شتاب شهرنشینی و روند رو به گسترش گرمایش جهانی اهمیت پرداختن به مسئلة سیلاب‌های شهری را بیش از پیش نمایان می‌کند. تهران به‌تازگی تحت تأثیر سیلاب و خسارت‌های ناشی از آن قرار گرفته است. بارندگی با شدت بالا و رشد و توسعة بی‌رویة شهر و شبکة ناکارآمد زهکشی از دلایل اصلی این امر به شمار می‌روند. این تحقیق رویکرد کارآمدی را در ارزیابی خطر سیل تهران به کار می‌گیرد. هدف این مطالعه توسعة پهنه‌بندی خطر سیل...

full text

تحلیل تناسب اراضی (LSA) برای توسعۀ شهری در محدودۀ مجموعۀ شهری تبریز با استفاده از روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی

یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه­ریزان شهری تصمیم گیری در مورد مکان­های مناسب جهت گسترش آتی شهرها و تعیین اراضی مناسب توسعه می­باشد. پیچیدگی و فراوانی عوامل مؤثر در تعیین مطلوبیت اراضی برای توسعۀ شهری لزوم به کارگیری فناوری­هایی برای مدیریت بهینه و جلوگیری از رشد پراکندۀ شهری را می­طللبد. هدف اصلی مقالۀ حاضر تشخیص و تعیین مکان­های مناسب جهت گسترش آتی فضاهای سکونت و فعالیت در محدودۀ مجموعۀ ...

full text

بررسی پتانسیل مرتع برای زنبورداری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

در سال­های اخیر استفادۀ چندمنظوره از مراتع به عنوان یکی از راه حل­های اصلی در کاهش فشار ناشی از چرای دام و در عین حال افزایش رفاه و درآمد سرانۀ بهره­برداران و رسیدن به توسعه و مدیریت پایدار مطرح شده است. زنبورداری در مراتع راهکاری سودآور و به عنوان یکی از جنبه­های استفاده چندمنظوره در حوزه بالاطالقان و در سامان­های عرفی ناریان، دیزان و مهران هدف این مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه تلاش گردید تا...

full text

ارزیابی عوامل تأثیرگذار در بهره‌برداری از مراتع با تأکید بر تحلیل سلسله مراتبی- عوامل راهبردی (-SWOT AHP) (مطالعۀ موردی: مراتع شهرستان اشتهارد، استان البرز)

با توجه به اهمیت نقش بهره­برداری از مراتع و تغییرات ایجاد شده در سیستم­‌های اجتماعی - اقتصادی و اکولوژیکی مراتع، برنامه‌­ریزی جهت بررسی وضعیت حال و تصمیم‌­گیری برای شرایط موجود حائز اهمیت می­‌باشد. در همین راستا این مطالعه در نظر دارد جهت تعیین اختلاف نگرش­ها بین کارشناسان و بهره­برداران به بررسی و مقایسۀ اولویت عوامل مؤثر بر بهره­برداری از مراتع در چهار معیار قوت، ضعف، فرصت و تهدید بپردازد. بد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 55

pages  237- 256

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023